Në ditët më të errëta të Luftës së Dytë Botërore, kur vetë e ardhmja e Amerikës ishte në rrezik, Bordi i Propagandës së Luftës së Qeverisë Federale të SHBA i kërkon shkrimtarit E. B. White të formulojë një përgjigje të shkurtër për pyetjen “Çfarë është demokracia?”. Përgjigja e tij ishte modeste, por frymëzuese.
E. B. White (botuar për herë të parë më 3 korrik 1943, The New Yorker)
- Sigurisht që Bordi e di çfarë është demokracia! Është vija që përcakton kufirin e së drejtës. Është “mos”, në mos shtyj. Është e çara nga hyn drita në një dhomë të errët; është ulja e hundës së një fodulli. Demokracia është dyshimi i vazhdueshëm, që më shumë se gjysma e popullsisë ka të drejtë më shumë se gjysmën e kohës. Është ndjesia e privatësisë në dhomën e votimit, e përkatësisë në një bibliotekë, e të qenit i gjallë në çdo vend ku gjendesh. Demokracia është letra që i shkruan kryeredaktorit. Demokracia është mundësia për të gjuajtur topin dhe fituar lojën në minutat shtesë. Është ideja që nuk është hedhur poshtë akoma, është kënga, fjalët e së cilës nuk janë shkruar keq. Është mustarda në një hot dog dhe kremi në një kafe të racionuar. Demokracia është kërkesa e një Bordi Lufte, në mes të mëngjesit dhe në mes të luftës, që kërkon të dijë se çfarë është demokracia.
Varianti anglisht:
- Surely the Board knows what democracy is. It is the line that forms on the right. It is the “don’t” in don’t shove. It is the hole in the stuffed shirt through which the sawdust slowly trickles; it is the dent in the high hat. Democracy is the recurrent suspicion that more than half of the people are right more than half of the time. It is the feeling of privacy in the voting booths, the feeling of communion in the libraries, the feeling of vitality everywhere. Democracy is a letter to the editor. Democracy is the score at the beginning of the ninth. It is an idea which hasn’t been disproved yet, a song the words of which have not gone bad. It’s the mustard on the hot dog and the cream in the rationed coffee. Democracy is a request from a War Board, in the middle of a morning in the middle of a war, wanting to know what democracy is.
Përktheu dhe përshtati në shqip: Valbona Nathanaili
